Wisła Płock S.A.

03 / Lis / 2021 Mateusz Lenkiewicz

Retro recenzje - Age of Empires II

Bardzo lubię historię, a okres średniowiecza jest dla mnie szczególnie ciekawy. Dzisiaj wspólnie przypomnimy sobie grę strategiczną, która rozgrywa się właśnie w tym okresie, a która po wyjściu wersji zremasterowanej przeżywa drugą młodość. Przed początkującą osobą już na starcie czeka poważny dylemat - którą nacją pograć? Z pozoru proste pytanie, ale odpowiedź znacznie się komplikuje, gdy do wyboru mamy dostępnych obecnie aż 39 różnorodnych cywilizacji! Żeby zagrać Polską gracze musieli czekać, bagatela, 22 lata od premiery. Zapraszam do recenzji Age of Empires II.

Age of Empires II to kontynuacja jednej z najwyżej ocenianych strategii czasu rzeczywistego, powstałej w 1997 roku pierwszej części, która skupiała się na długim okresie epoki starożytnej. Druga odsłona o podtytule The Age of Kings (Era Królów) debiutuje 2 lata po premierze swojej poprzedniczki, czyli 28 września 1999 roku. Za produkcję odpowiada Ensemble Studios, a wydaniem zajął się Microsoft. Gra trafiła na komputery osobiste, ale po 2 latach tytuł można było ogrywać również na PlayStation 2. Age of Empires II doczekało się też dodatku - The Conquerors (Zdobywcy), który swoją premierę miał 25 sierpnia 2000 roku.

Tytuł jest typowym przedstawicielem RTSów, czyli strategii czasu rzeczywistego. W toczonej w rzucie izometrycznym rozgrywce musimy rozbudowywać osadę stawiając coraz bardziej zaawansowane budowle. Do tego potrzebujemy surowców, a tych w grze są cztery: drewno, żywność, złoto i kamień. Musimy też pamiętać o miejscach do spania dla naszej ludności. Im większą armię chcemy rekrutować w późniejszych okresach tym więcej domów musimy postawić. Age of Empires wyróżniają tytułowe ery. Rozgrywkę zaczynamy w Wiekach Ciemnych, w których konstruować możemy tylko podstawowe budynki i prymitywne jednostki. W celu rozwoju musimy przejść do kolejnej epoki - oczywiście kosztem sporej ilości surowców. Kolejną jest era feudalna. Z biegiem czasu rozwiniemy się w epoce zamków, a szczyt średniowiecznych osiągnięć uzyskamy w epoce imperialnej. Łatwo zauważyć, że dość umownie przebrniemy przez całe tysiąc lat średniowiecza - od V do XV wieku. Każda era umożliwia nam rekrutację coraz silniejszych jednostek, budowanie niedostępnych wcześniej struktur i odkrywanie potężnych technologii - zarówno gospodarczych jak i czysto militarnych.

Wcielamy się we władcę stojącego na czele jeden z dostępnych cywilizacji, a w standardowym scenariuszu naszym zadaniem jest uzyskanie dominacji nad innymi graczami. Z początku do wyboru mieliśmy 13 nacji, które podzielone zostały na kręgi kulturowe - przynależność do jednego z nich określa jedynie wygląd zabudowy naszego miasta:

- Bliski Wschód, do którego należą Saraceni, Turcy, Persowie i Bizantyjczycy;

- Daleki Wschód, którego przedstawicielami są Mongołowie, Chińczycy, i Japończycy;

- Europa Wschodnia, do której zaliczamy Wikingów, Gotów i Teutonów;

- Zachodnia Europa to Frankowie, Brytowie oraz Celtowie.

Wybór wpływa oczywiście na przebieg rozgrywki. Niektóre ulepszenia lub jednostki są dla niektórych cywilizacji niedostępne, np. napływający do Europy pod koniec starożytności Goci nie są w stanie budować murów, a wprowadzeni w dodatku Aztekowie nie potrafiąc dosiadać koni nie pochwalą się żadną kawalerią. Każda nacja ma swoją unikalną jednostkę, np. Turcy mają korzystających z dobrodziejstw prochu janczarów, Teutoni powolnych ale silnych krzyżowców, a Chińczycy bardzo szybko strzelających kuszników Chu Ko Nu. Co więcej, nasi poddani będą reagować na komendy w swoim języku. Prawdopodobnie, bo nie jestem z oczywistych względów stwierdzić czy Chińczycy rzeczywiście mówią po chińsku (więcej, w ciekawostkach).

Na polach bitew spotkać może się naprawdę dużo wojsk. Jak w życiu, ważnym jest odpowiednie wykorzystanie terenu (Age of Empires II: Definitive Edition).

Oczywiście w grze nie brakuje walki - czy to o wpływy czy o surowce. W erze imperialnej możliwe jest zbudowanie cudu - bardzo drogiego i długiego w konstrukcji budynku. Jeśli przeciwnicy nie zburzą cudu na czas to rozgrywka zakończy się naszym zwycięstwem (lub ich, zależy kto jest jego obrońcą). Age of Empires 2 pochwalić się może sporą różnorodnością armii - od piechoty, po kawalerię, a na machinach oblężniczych kończąc.

Gra oferuje też bardzo dobry tryb kampanii dla jednego gracza. Składająca się z kilku oddzielnych scenariuszy rozgrywka pozwala nam poznać historię ciekawych osobistości lub specyficzny okres dla danej nacji. Grając w kampanie możemy poznać losy Joanny D’Arc - francuskiej wieśniaczki, która w czasie wojny stuletniej poprowadziła swoje wojska do wielu zwycięstw, a ostatecznie skończyła na stosie. Prócz niej bliżej zapoznać się możemy z historiami Fryderyka Barbarossy, Czyngis Chana, Saladyna i wielu innych. Zazwyczaj scenariusze nie są zbyt wymagające, ale dla osób interesujących się historią są one pozycjami wręcz obowiązkowymi.

Tak prezentuje się menu kampani dla jednego gracz. Ze względu na ich mnogość zostały podzielone według kontynentów co widać z prawej strony (Age of Empires II: Definitive Edition).

Technicznie gra wykorzystuje ulepszoną wersję silnika, którego użyto przy pierwszym Age of Empires. Jednak w odróżnieniu od pierwowzoru gra zyskała na szczegółach, a znacznie poprawiona została sztuczna inteligencja komputera. Oprócz trybu dla jednego gracza tytuł oferuje również zabawę dla wielu graczy za pośrednictwem sieci LAN lub internetu. Na jednej mapie może ze sobą rywalizować do ośmiu graczy.

Wydany po niecałym roku dodatek The Conquerors wprowadzał do gry nowe kampanie, technologie oraz przede wszystkim dodatkowe nacje - Hunów, Majów, Azteków, Koreańczyków oraz Hiszpanów. Dzięki tym zmianom produkcja zyskiwała dodatkowe atuty.

Po latach popularność Age of Empires 2 powróciła. W kwietniu 2013 roku studio Hidden Path Entertainment wyprodukowało HD Edition. Sama rozgrywka nie uległa znaczącym zmianom, ale poprawiono oprawę graficzną zwiększając maksymalnie dostępną rozdzielczość oraz dostosowano tytuł do nowych systemów operacyjnych. Dzięki integracji z platformą Steam znacznie ułatwiły się rozgrywki multiplayerowe. Pojawiły się rankingi, osiągnięcia oraz system, który potrafił dobierać graczy o podobnych umiejętnościach. Jednak był to dopiero pierwszy krok w odświeżaniu tej zasłużonej w historii RTS gry.

W listopadzie tego samego roku został wydany pierwszy dodatek. The Forgotten (Zapomniani) z początku był tylko fanowską modyfikacją, ale ostatecznie został wprowadzony jako oficjalne rozszerzenie. Dodano nowe nacje - Hindusów, Inków, Słowian, Madziarów oraz Włochów. Każda z nich otrzymała również swoją kampanię fabularną np. słynnego w popkulturze Vlada Draculę. The Forgotten zwiększyło również limit jednostek do 500 (wcześniej 200), dodało kilka nowych trybów rozgrywki, poprawiło balans gry oraz sztuczną inteligencję komputera.

Wololo! - jesteś mój. Mnisi są specyficznymi jednostkami, które prócz leczenia naszych armii mogą zmusić wrogie jednostki, aby walczyły po naszej stronie (Age of Empires II: Definitive Edition).

Listopad 2015 roku przyniósł graczom kolejny dodatek do Age of Empires 2: HD Edition. The African Kingdoms jak sama nazwa wskazuje dodawał nacje afrykańskie - Malijczyków, Berberów, Etiopczyków oraz powiązanych z nimi w tamtym okresie historycznym Portugalczyków. Standardowo dodano również kolejne ciekawe kampanie.

Po nieco ponad roku, bo w grudniu 2016 ukazuje się Rise of the Rajas. Dodatek wprowadza cywilizacje Birmańczyków, Khmer, Malajów oraz Wietnamczyków. Dodano też nowy typ terenu - lasy namorzynowe, po których poruszać się mogą zarówno jednostki lądowe, jak i wodne.

Przełomową datą jest 14 listopada 2019 roku. Twórcy odpowiedzialni wcześniej za rozszerzenie The Forgotten przy pomocy Microsoftu wypuszczają Age of Empires II: Definitive Edition. Remaster oryginalnej gry całkowicie odświeżył tytuł. Gruntownie ulepszona oprawa graficzna, usprawniony interfejs czy dodana nowa ścieżka dźwiękowa sprawiły, że ludzie ponownie zaczęli bawić się w 20-letnią przecież produkcję. Age of Empires II w końcu może działać w rozdzielczości 4K! Definitive Edition zawiera oczywiście wszystkie wspomniane wcześniej dodatki. Jakby tego było mało, dodaje też coś nowego. The Last Khans (Ostatni Chanowie) wprowadzają do rozgrywki Tatarów, Litwinów, Kumanów oraz Bułgarów, wraz z ich kampaniami.

W styczniu 2021 wychodzi kolejny dodatek - Lords of the West, który rozbudowuje tytuł o trzy nowe kampanie oraz wprowadza do gry Burgundczyków i Sycylijczyków.

W końcu! W sierpniu 2021 roku premierę ma ostatni, do tej pory, dodatek do Age of Empires II: Definitive Edition. Dawn of the Dukes wprowadza oczywiście nowe nacje i ich kampanie. W końcu możemy zagrać Polakami. Nasza kampania skupia się na postaci Jadwigi Andegaweńskiej, która dąży do zjednoczenia Polski z Litwą. Sama Litwa (nacja wprowadzona we wcześniejszym dodatku) doczekała się kampani, której bohaterami są bracia - Olgierd (ojciec Władysława Jagiełły) oraz Kiejstut Giedyminowiczowie, którzy próbują stawić czoła potężnemu Zakonowi Krzyżackiemu z jednej strony, a Złotej Ordzie z drugiej. Prócz Polski Dawn of the Dukes dodaje do gry Czechów. Ich kampania skupia się na wojnach husyckich.

Wszystkie występujące aktualnie nacje. Poza jednostkami unikalnymi każda cywilizacja ma swoje bonusy wpływające na rozgrywkę (Age of Empires II: Definitive Edition).

Garść ciekawostek:

- seria na drugiej części się nie zakończyła. W 2005 roku premierę miał Age of Empires III, w którym przenieść możemy się w okres nowożytności i głęboko powiązane z nim odkrycie kontynentu amerykańskiego. Zamiast łuków i mieczów wojska chętniej stosują muszkiety i armaty. Całkiem niedawno, bo 28 października tego roku premierę miał Age of Empires IV, który ponownie wraca do okresu średniowiecza.

- Age of Empires II cieszyło się świetnymi ocenami zarówno recenzentów jak i graczy. Wystarczy wspomnieć, że tytuł może się pochwalić oceną 92/100 na Metacriticu.

- Kontrowersyjny był wybór unikalnej jednostki dla Polski. Wszyscy spodziewali się kultowej husarii (mimo, że ta formacja wiąże się bardziej z okresem nowożytnym, a nie średniowieczem), a dostaliśmy “wojownika z obuchem”. Słynna konna formacja ze skrzydłami jest już unikalną jednostką, ale … litwinów. Mimo, że sama uzbrojona w młot jednostka jest bardzo silna, to pod naporem polskich fanów gry twórcy wprowadzili w jednej z ostatnich aktualizacji drugiego unikalnego żołnierza. Husaria jest więc jedyną wyjątkową jednostką, która jest dostępna dla dwóch nacji - Polski i Litwy.

- Nie bez przyczyny wspomniałem wcześniej o komendach naszych jednostek, które porozumiewają się w swoim języku. Nie znam koreańskiego, bułgarskiego czy nawet francuskiego, ale wraz ze wprowadzeniem Polski jestem w stanie na własne uszy usłyszeć co dokładnie mówią nasze wojska. Nie jestem ekspertem od średniowiecznej polszczyzny, ale teksty typu “jakie jest twoje ROZKAZANIE” zamiast “jaki jest twój ROZKAZ” brzmią dość dziwnie.

Age of Empires jest serią wyjątkową. Nie grałem jeszcze w najnowszą, czwartą część, ale do tej pory każda odsłona oceniana jest jako minimum dobra. Co więcej, wersji zremasterowanej nie doczekała się tylko “dwójka”, ale pierwsza i trzecia odsłona. Dla fanów historii - czy to antycznej, średniowiecznej lub nowożytnej, każda z trzech pierwszych odsłon jest warta polecenia. Jeśli nie interesujecie się historią to Age of Empires wciąż jest dobrym przedstawicielem klasycznych strategii. A druga część moim zdaniem jest wręcz piekielnie dobra.

Wcześniejsze gry w serii Retro Recenzji, kliknij i zobacz:

Worms: Armageddon